Hỏi & Đáp:

Các vấn đề cần quan tâm về 

Phân loại khu vực nguy hiểm trong sản xuất

Câu hỏi 1: Tiêu chuẩn tham khảo và việc áp dụng HAC ở Việt Nam là gì?

Trả lời:
Hiện tại, hầu hết các tiêu chuẩn Việt Nam để tham chiếu đến tiêu chuẩn IEC, nên bạn có thể áp dụng bộ IEC-60079. 

Câu hỏi 2: Nhà máy của chúng tôi sản xuất viên nén gỗ, thì việc áp dụng Phân Vùng Cháy Nổ cần thiết như thế nào?

Trả lời:
Sản xuất viên gỗ tạo ra bụi dễ cháy, có thể gây nguy cơ cháy nổ. Khi bụi gỗ lơ lửng trong không khí, nó có thể tạo thành những đám mây bụi dễ nổ và có thể bị đốt cháy bởi các nguồn như tia lửa điện từ quá trình sản xuất. Vì vậy, việc thực hiện phân vùng cháy nổ là cần thiết cho nhà máy của bạn.

Câu hỏi 3: Chi phí để thực hiện dịch vụ này là bao nhiêu?

Trả lời:
Chí phí thực hiện được tính chủ yếu phụ thuộc vào những thông tin sau:

- Quy mô của nhà máy

- Quy mô của dây chuyền công nghệ

- Số lượng chất dễ cháy nổ tham gia vào toàn bộ quá trính sản xuất của nhà máy

Các thông tin này sẽ được khách hàng cung cấp khi yêu cầu báo giá dịch vụ. Chúng tôi luôn sẵn sàng thảo luận, tư vấn khách hàng để có được thông tin đầy đủ, chính xác cho việc báo giá dịch vụ.

Câu hỏi 4: Công trình của chúng tôi lắp đặt các thiết bị không gây ra nguồn sinh lửa. Vậy có cần phân vùng không?

Trả lời:
Nguồn nhiệt không chỉ đến từ thiết bị cố định, nó còn có thể đến từ con người làm việc trong không gian đó. Vì vậy, việc phân vùng nguy hiểm cháy nổ là cần thiết, sau khi phân vùng, công ty của bạn sẽ có sự quản lý con người vận hành, làm việc trong không gian này một cách an toàn, ví dụ như:

- Quy trình làm việc đúng đắn trong môi trường nguy hiểm cháy nổ

- Các nhân viên được đào tạo để làm việc trong môi trường này

- Các nhà thầu từ bên ngoài vào sẽ được quản lý và đào tạo trước khi thực hiện công việc trong mồi trường này.

Vậy nên việc phân vùng nguy hiểm cháy nổ là cần thiết.

Câu hỏi 5: Em quan tâm tới verification/test cho Dampers theo SOLAS hay ABS standard ạ (trong HVAC-R system).
Anh/chị làm ơn cho em xin thêm thông tin nhanh nhất có thể ạ. Em cảm ơn.

Trả lời:
Bên mình hiện chưa cung cấp dịch vụ này.

Câu hỏi 6: Phân vùng nguy hiểm cháy nổ có thể áp dụng cho những loại hình doanh nghiệp nào? Công trình xây dựng có áp dụng được không?

Trả lời:
Việc phân vùng nguy hiểm cháy nổ dựa trên khả năng của sự tồn tại của môi trường không khí cháy nổ. Vì vậy, bất kỳ loại hình doanh nghiệp nào nếu có sử dụng vật liệu, hóa chất là chất cháy nguy hiểm đều nên thực hiện phân vùng nguy hiểm cháy nổ để hiểu rõ về rủi ro cháy nổ.

Câu hỏi 7: Làm thế nào để biết ngưỡng cháy nổ của bụi hữu cơ trong sản xuất?

Trả lời:
Tùy vào từng đặc tính thông số của tưng loại bụi mà có những thông số khác nhau để đánh giá về khả năng cháy nổ của loại bụi đó. Nếu được, bạn có thể cung cấp thêm thông tin về loại bụi ban quan tâm đươc không?

Câu hỏi 8: Nguyên tắc cơ bản kiểm soát rà soát phát hiện rò rỉ gas trong phòng kín, khu vực kín là gì? Thiết bị tin cậy để dò tìm rò rỉ gas hóa lỏng dể cháy hiện nay là gì? Kính nhờ BV chia sẻ và góp ý kiến ạ!

Trả lời:
Có nhiều phương pháp kiểm soát việc rò rỉ khí hóa lỏng từ gian đoạn thiết kế cho tới vận hành. Phương pháp bị động phổ biến là lắp đặt hệ thống dò khí phát hiện khí sau khi có sự rò rỉ khí vào môi trường (ở đây là phòng kín), hệ thống này nên có sự tư vấn của chuyên gia nhà cung cấp để chọn đúng, lắp đúng đầu dò cho từng loại khí cũng như đúng với hướng phát tán của khí khi có rò rỉ để phát hiện sớm, kịp thời sự rò rỉ.

Câu hỏi 9: Tiêu chuẩn VN/quốc tế liên quan đánh giá ngưỡng cháy nổ do bụi hữu cơ là gì?

Trả lời:
Bạn xem tiêu chuẩn này nhé: TCVN 6553-1:1999 (ISO 6184-1: 1985)

Câu hỏi 10:
- Conical pile discharge
- Propagating brush discharges
Em cảm ơn.

Trả lời:
- Conical pile discharge: Đây là loại phóng điện lớn được được quan sát thấy trong quá trình nạp nguyên liệu vào silo, hiện tượng này xảy ra khi bột nạp vào phân tán trong đỉnh silo tạo thành nhưng đám mây bụi nồng độ cao và điện tích tập trung vào những đám mây này, khi tích điện đủ lớn sẽ có hiện tượng phóng điện giưa các đám mây hoặc giữa đám mây này với thành silo.

- Propagating brush discharges: là hiện tượng các thùng đựng / bao bột bằng nhựa có thể gây nguy hiểm do sự hình thành các lớp điện tích giống như tụ điện trên thành trong quá trình đổ đầy nguyên liệu. Một ví dụ cho hiện tượng này là điện tích tích được bên ngoài thành thùng phóng điện tĩnh tới khung đỡ kim loại.

Câu hỏi 11:
a, Có cần thiết phải tách biệt/ngăn cách giữa bao bì (PE, giấy, thùng, ...) và sản phẩm (bột chiên xù) hay không?

Sự phân bố này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau theo yêu cầu của nhà máy. Về phân vùng cháy nổ (HAC), bạn nên xét đên các đặc tính của chất cháy, ở đây có thể là dầu chiên, thùng giấy…, để biết được khả năng tồn tại của bầu không khí nổ. Từ những đánh giá này, bạn sẽ quyết định phân vùng đó có phải là vùng cháy nổ hay không cũng như nên có sự tách biệt giữa các vùng này hay không, nếu không có sự tồn tại của bầu không khí nổ thì có thể xem đó là vùng an toàn và không cần ngăn cách nữa.

b, NM bên em có sử dụng Dầu chạy lò hơi, bình xe nâng phát sinh mùi hôi khi sạc bình, Gas hệ thống lạnh: có cần phải phân vùng và đưa ra giải pháp giảm thiểu rủi ro cháy nổ không?

Tương tự như câu trả lời trên.

c, NM em có bột mịn (bột mì và bột sau khi sấy), có rủi ro cháy nổ không? Cần có biện pháp gì không?

Tương tự như câu trả lời trên.

Câu hỏi 12: NM của tôi chuyên sản xuất tungsten, có sử dụng nhiều loại hóa chất và chúng tôi chỉ phân vùng 2 cho các khu vực có phát sinh khí H2S và NH3. 
Điều này có đúng không?

Trả lời:
Bạn nên cân nhắc xem xét phân vùng cháy nổ cho toàn bộ nhà máy, nếu nơi đó không có khả năng tồn tại của bầu không khí nổ, nơi đó sẽ được phân là vùng an toàn.

Câu hỏi 13: Công ty chúng tôi là 1 cụm tổ hợp tổ chức bao gồm khu sản xuất, tổng kho và khu vực vận chuyển cho ngành nông nghiệp, thì cách để phát triển mục tiêu quan trọng cũng như phân loại như thế nào để cảnh báo từ đầu vùng nào là vùng nguy hiểm nổ?

Trả lời:
Về phân vùng cháy nổ (HAC), bạn nên xét đên các đặc tính của chất cháy tại nhưng nơi trong dây chuyền sản xuất để biết được khả năng tồn tại của bầu không khí nổ. Từ những đánh giá này, bạn sẽ quyết định là vùng đó có phân vùng gì, nếu không có sự tồn tại của bầu không khí nổ thì có thể xem đó là vùng an toàn.

Câu hỏi 14: Quy định về các thiết bị điện lắp đặt trong khu vực Zone2. Quy định theo tiêu chuẩn TCVN nào?

Trả lời:
Hiện tại, hầu hết các tiêu chuẩn Việt Nam để tham chiếu đến tiêu chuẩn IEC, nên bạn có thể áp dụng bộ IEC-60079. 

Câu hỏi 15: Việc kiểm soát các công việc phát sinh (liên quan đến Giấy phép làm việc) trong các vùng nguy hiểm khác nhau (Z0, Z1, Z2) thì cần được kiểm soát như thế nào? Xin ví dụ.

Trả lời:
Việc này dựa trên việc đánh giá rủi ro của nhà máy sau khi có được phân vùng. Các phương pháp để giảm thiểu rủi ro liên quan đến Giấy phép làm việc, có thể như sau:
- Quy trình vận hành
- Các nguyên tắc làm việc an toàn
- Huấn luyện, đảm bảo năng lực của nhân viên của công ty cũng như của nhà thầu làm việc trong phân vùng nguy hiểm.

Câu hỏi 16: Doanh nghiệp của tôi là sản xuất về thủy hải sản có sử dụng gỗ để đốt lò hơi tạo nhiệt cho hệ thống nước nóng thì có cần phân vùng cháy nổ không?

Trả lời:
Bạn nên cân nhắc xem xét phân vùng cháy nổ cho toàn bộ nhà máy, nếu nơi đó không có khả năng tồn tại của bầu không khí nổ, nơi đó sẽ được phân là vùng an toàn.

Câu hỏi 17: Cách tính phạm vi từng zone như thế nào và căn cứ yếu tố nào để tính toán? Em cảm ơn.

Trả lời:
Bạn có thể tham khảo theo các hường dẫn của các tiêu chuẩn được đề cập trong slide của webinar.

Câu hỏi 18: Để hạn chế rủi ro nổ trong không kín (Silo..) thì nhà máy sẽ gắn kính phòng nổ, khi nổ sẽ nổ theo hướng mình chọn. 
Nhưng trong trường hợp áp suất của thiết bị cần gắn lớn hơn lực của kính phòng nổ (có nghĩa là gắn vào thì kính sẽ bị bung liên tục). Vậy cho em hỏi những trường hợp này thì mình có giải pháp nào không ạ? Em cảm ơn ạ.

Trả lời:
Để gắn thêm những thiêt bị giảm thiểu, hay định hướng nổ bụi khi đang ở giai đoạn nổ chậm, trước tiên bạn nên tham khảo nhà sản xuất thiết bị để hiểu rõ về công nghệ cũng như có những kiến thức về nổ bụi. Thông thường, nhà cung cấp thiết bị là nơi có những yêu cầu kỹ thuật phù hợp nhất. Nhà cung cấp có kinh nghiệm và những kiểu thử nghiệm cụ thể cho từng trường hợp cho thiết bị họ sản xuất.

Câu hỏi 19: Mình chưa hiểu phần kĩ thuật: "Fuel Air Mixture too rich = No fire possible"?  Vì mình nghĩ thì càng nhiều thì càng dễ cháy, vui lòng giải thích giúp, cảm ơn anh Trai!

Trả lời:
Cháy là phản ứng hóa học của chất cháy và oxy trong không khí, nếu tỉ lệ không khí quá thấp dẫn đến nông độ oxy quá thấp thì phản ứng không thể xảy ra được cho dù có nguồn nhiệt.

Câu hỏi 20: Đối với nhà máy chúng tôi đang sản xuất bao bì từ hạt nhựa (tuýp, chai) theo tôi công đoạn xay phế sẽ sinh ra rất nhiều bụi nhựa trong không khí và khâu này lại nằm sát vách kho (gồm NVL nhựa, BTP, TP, giấy). 
Ngoài ra, riêng khu vực xay là tương đối thoáng khí hơn so với kho (quạt, không khí tự nhiên thổi vào). Vậy có công cụ hay phương pháp nào mà BV có thể góp ý không ạ?

Trả lời:
Về phân vùng cháy nổ (HAC), bạn nên xét đến các đặc tính của chất cháy (bụi nhựa) tại những nơi đặt dây chuyền sản xuất cũng như các khu vực thông khí lân cận để xác định khả năng tồn tại của bầu không khí nổ. Từ những đánh giá này, bạn sẽ quyết định là vùng đó có phân vùng gì, nếu không có sự tồn tại của bầu không khí nổ thì có thể xem đó là vùng an toàn.

Câu hỏi 21: BV dùng công cụ gì để xác định HAC?

Trả lời:
Thông thường, BV sử dụng MS office suite để thực hiện phân vùng nguy hiểm, nếu cần mô hình quá trình phát tán khí nguy hiểm cháy nổ, BV sẽ sử dụng phần mềm PHAST.